&3. Эстетикалық теорияның қоғамдық өмірдегі орны.

Эстетикалық тәжірибелік мәні неде? Оның шындыққа қандай нақтылы әсері бар? Әлеуметтік жаратылыс кезеңдерге оның қатысы қандай? Эстетикалық теорияның бірден-бір көзге түсер жері, оның өнерге деген әсері, көркемөнер саласына эстетикалық тәжірибелік арнадағы барысы оның әдеби көркемдік жағын сынға алу,  ондағы кездескен айырмашылықтарды салыстыра қараудан болады. Осындай көркем мәдениет саласындағы жағдайлар туралы алда арнайы тоқталамыз.

Әдебиеттік және көркемдік туралы сындардың болуы жалпы заңдылық. Көркемөнер тұтынушылар үшін (көрермендер, жалпы халық) эстетикалық ғылымынң орны үлкен. Көрермендердің өнер туралы білетіні көп болса олардың сол өнер саласының бағытына оның раналымына одан да тереңірек талдау жасайды. Эстетика тек өнер туралы ғана деректер беріп қоймайды, ол көрермендерге, оқушыларға көркемөнерге деген қызығушылық пен құмарлықты арттыра түсуге әсер етеді.

Ғылыми эстетикалық теория тек қана суретшілер мен сыншыларға ғана қажет емес, ол өнер адамдарына, оларға басшылық етушілерге де қажет. Эстетикалық теорияға сүйену – көркемдік ағым мен өнер саласының бірқалыпты жақсы дамуына бірден-бір қажет болатын қағида. Бұл жерде ең мәселенің бірі: ол “эстетикалық тәрбие” туралы жоба жасалып, ол қолданылып, дамып отыру керек. Эстетикалық теория өзінің жан жағымен қоғам өміріндегі барлық әлеуметтік жаңалықтарға, түрлі даму үстіндегі ғылыми салаға қосылып отырады. Мысалы: адамның эстетикалық мәдениетін құрастыра отырып оның қоғамдық-әлеуметтік өндірмеге өте зор маңызы бар екенін білдіреді, осымен өзіде өзге ғылымдар қатарымен бірге қоғамдық атқарушы күшке айналып отырады. Сонымен қатар ол біздің қоғамымыздың эстетикалық түсінік жөніндегі ажырамас бөлігі. Өзінің осындай тазалығының мәнінде эстетика басқа саладағы барлық эстетикалық элементтерге (сезім, эстетикалық ақыл, дәмділік, идеалдық т.б.) өз әсерін тигізеді.