&7. Қайта өркендеу дәуір эстетикасы және классицизм.

             

Қайта туу )возрождения) дәуірінде эстетикалық ой, сол кездегі жаңа пайда бола бастаған тарихи прогрессивті (жаңашыл) капиталистік қатынаспен, буржуазиялық гуманизм нұсқауымен және өнер саласының ұлы жетістіктері мен жаратылыстану ғылымының ықпалымен дамыды.

Эстетикалық ойдың аса бір өркендеген кезі қайта өрлеу дәуірі болды.

Адам ұлылығы, оның мүмкіндіктерінің шексіздігі, дене бітімінің сұлулығы және ой құдіреттілігі шығармашылық шабыттың сарқылмас бұлағы болды.

Әдебиетте, сурет өнерінде, мүсіндеуде, архитектурада көркемдік ой мен шығармашылық алыптары пайда болды. Олар: Шекспир, Сервантес, Рабэн, Рафаэль, Микеланджело, Леонардо да Винчи. Қайта өрлеу дәуіріндегі өнер туралы трактаттар авторлары осы ұлы гуманистік өнерді жасаушы, уағыздаушылар еді. Бұл трактаттардың ортақ мазмұны: өнерде шынайы өмірдің бейнеленуін, өнер прапорцияларын, бояуларын, мұраттарын жанды табиғаттан алуын, ұлы әрі әсем адам образын жасауға бағытталуын талап еткен ойлар еді.

Әсіресе, Леорнардо да Винчидің орны бөлек. Ол ұлы суретші ғана емес, талантты инженер, жаратылыс зерттеушісі және де өз заманындағы аса ірі эстетикалық ойдың өкілі болды. Леонардо өнердің ғылым мен бірігіп, әлемді тануға қызмет ететініне сеніммен қарайды. Классицизмдік эстетика Францияда ХҮІІ ғ. Абсолютизмдік идеологияның ықпалымен құрылды. Классицизмдік эстетика норматизмдік мәдениет тән, түрлі жобаларды ұсына отырып суретшілерге жөн сілтеген солар болған. Эстетиканың бұл түрі төменнің жоғарыға бағынуын бекітті, оны іс жүзінде көрсетті.

Суретшілерге өмірден алынған материалдар таңдау кезінде қатаң талаптар қойылды. Дегенмен классицизмнің теориясында да оң тұстары жоқ емес, ол алдымен өнердің тың жағына, патриотизмдік жөніне аса күшті назар аударғандығы деп айтуға болады.