Abstract:
Мақалада әулие феномені және олардың қазақ мәдениетіндегі
рөлі мен маңызы қарастырылады. Әулиелердің қазақ даласындағы интелектуалды дәстүрді қалыптастырудағы маңызды субъектілер болғанын зерделеу үшін теориялық негіз ретінде мәдениет философиясы әдісі
қолданылады. Мақалада жергілікті халықтың жадында сақталған әулиелердің мәдени рөлі мен әлеуметтік ерекшеліктерін көрсету үшін Түркістан өңірінен жинақталған эмпирикалық материалдар негізге алынды.
Осылайша, XX ғасырдың әлеуметтік-саяси оқиғалары контекстінде ұмытылу, ығыстыру және ревитаризация себептері талданады. Ислам діні
мен көшпелі түркілердің дүниетанымының өзара ықпалының күрделі
мәселелері және әулие танымының ығыстырылу жағдайлары зерделенеді. Тәуелсіздік алған жылдардан бастап бүгінгі күнге дейінгі аралықта
мәдени жадыдағы сакралды және діни ерекшеліктердің философиялық
негіздері қарастырлады.
Әулиелердің Түркістан облысы аумағынан шығуының мәдени фактілерін
зерттей отырып, олардың рухани сабақтастығының салалық ерекшеліктеріне талдау жасалған. Зерттеу нысанына айналған әулиелердің бірбірімен сабақтастығы, олардың рухани қызметінің Түркістан өлкесінің
интеллектуалдық және діни дәстүрлердің қалыптасуына ықпалы көрсетілген. Осы тұрғыдан әулиелердің өмірбаянына ретроспективті талдау
жасау Қазақстанның киелі географиясының феномендерін ашады.