Өсімдіктердің ауыр металл иондарына төзімділігі кезінде оның микроорганизмдермен когезиялық байланысының рөлі

Abstract

Қоршаған ортаның ауыр металлдармен ластануы уыттылық тудыратын күрделі мəселелердің бірі болып табылады. Ауыр металлдар биологиялық ыдырамайтын жəне өсімдіктердің биохимиялық, физиологиялық белсенділігіне əсер ететін заттар. Осындай металлды орталарға бейімделуде өсімдіктер мен микроорганизмдердің өзара когезиялық байланысы маңызды рөл атқарады. Өсімдік тамырының экссудаттары өсімдіктермен күрделі байланыс жүйелерін құратын микроорганизмдер үшін пайдалы қоректік заттар мен энергия көзі болып табылады. Өсімдіктердің өсуіне ықпал ететін микроорганизмдер (PGPM) ретінде əрекет ететін кейбір бактериялар мен саңырауқұлақтар металлдардың фитоуыттылығын əлсіретуге қабілетті. PGPM сонымен қатар əртүрлі механизмдер арқылы топырақтағы металлдың биожетімділігін өзгерте алады. Бұл шолу жұмыстарында топырақтың ауыр металдармен ластануы жағдайында өсімдіктер мен микроорганизмдердің өзара когезиялық байланысының молекулалық жəне биохимиялық механизмдерін жəне олардың фиторемедиацияға қатысатын процестердегі негізгі рөлін түсінудегі соңғы жылдардағы зерттеулер мен жетістіктер ұсынылған.