Abstract:
Автор мақаласында ежелгі скуздардың (скиф) алғашқы бабамекені,
батысқа миграциясын, онымен қатар Орталық Азияда қалғандары кімдер, гректер «скуз/скиф», парсылар «сақ» деп атаған халық, өздерін не деп атаған деген сияқты өзекті мәселелерді көтерген.
Скуздардың (скиф) бабамекенін бұған дейіңгі зерттеушілер Еуропа немесе кіші
Азия, халқын парсылар деп қорытынды жасаған еді. Скуз/сақтардың қалдырған
Орталық Азиядан Қаратеңіз, Қырым түбегіне дейін (толық емес есеп бойынша)
1551 дана сынтастар, 8000-ға жуық керексур обалар, бірнеше мыңдаған төртбұрыш молалар (плиточные могилы) Алтай, Саян-Алтай, Орталық Монғолиядан,
Сібірден табылған ондаған мың петроглифтер сияқты тарихи мұралары ғылыми
айналымға кірді.
Мұның барлығы ежелгі скуз/сақтардың қалдырған тарихи-мәдени, әрі рухани
мұралары. Автор аталмыш мұраларға түсінік бере отырып, негізгі зерттеу нысаны
ретінде сынтастарға (оленные камни) ғылыми зерттеуін бағыттаған.
Жоғарыда сөз еткен Еуразия құрлығындағы 1551 сынтастың ең көнесі Алтай
тиіптес мұралар. Сынтастар орналасқан жердің топырағы мен одан табылған
жылқының бас сүйегіне жасалған анализдер олардың ж.с.б. XIV-VІ ғғ аралығында
орнатылғанын ғалымдар анықтап, хронологиясын белгілеген. Автор Алтай сынтастарынан бұрын, Оңтүстік Алтайдағы Шеміршек сынтастары бұған нақты бір
дәлел болатынын көрсетеді.
