Abstract:
Бұл мақалада Қазақстанда өсетiн Onagraceae Lindl. тұқымдасына, Chamaenerion Adans. ( синонимi - Epilobium latifolium L. Sp. Pl) тегiне жататын Chamaenerion latifolium
(L.) Th. Fr. et Lange.(күреңот үлкен жапырақты) өсiмдiгi жөнiнде таралу аймағы, таралуы,
ботаникалық сипаттамасы, халықтық медицинада қолдануы жөнiнде мәлiмет келтiрiлген. Бұл
өсiмдiк жаңартылатын өсiмдiк шикiзаты болып табылады, Қазақстанда кеңiнен таралған.
Зерттеу нысаны ретiнде Үлкен Алматы тау шатқалдарының жиналған Chamaenerion latifolium гүлденген кезеңдегi өсiмдiгiнiң жер үстi бөлiктерi жиналған. Әдебиетке шолу жүргiзу
негiзiнде, күреңот үлкен жапырақты өсiмдiгi химиялық құрамы жөнiнде зерттелмеген. Амин
қышқылды анализатор көмегiмен осы өсiмдiкте 20 амин қышқылдары бар екенi дәлелдендi.
Олардың iшiнен глутамин, пролин, аспартат, аргинин, аланин көп мөлшерде; орнитин,
оксопролин, метионин аз мөлшерде - табылды. Газ - сұйықтық хроматография әдiсiн
қолданып, шикiзатта 8 май қышқылдары: қаныққан (24,5-28,1%) – пентадекан, стеарин,
миристин, пальмитин; моноқанықпаған (36,2-36,9%) – пальмито-олеин, олеин; полиқанықпаған
(35,0-40,0%) – линол, линолен идентификацияланды. Пальмитин, олеин, линол - көп
мөлшерде, ал пентадекан, пальмито-олеин, линолен қышқылдары аз мөлшерде өсiмдiктiң барлық бөлiктерiнде бар екенi анықталды.
