Қазақ, қытай тілдеріндегі эмотивті фразеологизмдерді лингвомәдени тұрғысынан талдау

Abstract

Әр халықтың тілінде ұлттық колоритті білдіретін сөз тіркестері болады. Фразеологизмдерде ұлттық мәдениеттің, тарихтың ақпараты сақталады. Қазақ, қытай фразеологизмдері өзіндік мәдени айырмашылықтарымен ерекшеленеді. Бұл өз кезегінде қазақ, қытай тілдерінің фразеологизмдерін түсінуде кедергі тудырады. Бұл мақалада қазақ және қытай халықтарының тілі мен мәдениеті ескеріле отырып, лингвомәдениеттану ғылымының тұрғысынан адамның эмоциясын білдіретін фразеологизмдердің қолдану ерекшелігі қарастырылады. Сондай-ақ, қазақ, қытай фразеологизмдерінің ұқсастықтары мен айырмашылықтары сараланып, екі халықтың мәдени ерекшеліктері талқыланған. Мақалада жүргізілген зерттеудің талдау нәтижелері ұсынылып, фразеологизмдердің қалыптасуына тарихи, әлеуметтік және мәдени оқиғалар мен құбылыстардың әсер ету нәтижесі көрсетілген. Бүгінгі таңда салыстырмалы фразеология жан-жақты қарастырылып, теориялық және практикалық қолданбалы жақтары терең зерттеліп келеді. Сондай-ақ, фразеологизмдерді лингвомәдени тұрғысынан қарастыру әр халықтың ұлттық ерекшелігін тануда маңызды орынға ие. Фразеологизмдерді түсіну халықтың мәдени коннотациясымен тығыз байланысты. Аталмышмақала қытайтілін үйренушілерге қазақ, қытай фразеологизмдерінің мәдени коннотациясын түсінуге, сондай-ақ, олардың коммуникациялық машығын жетілдіруге көмектеседі. Екі тілдегі фразеологизмдерді лингвомәдени тұрғысынан зерттеу тіл үйренушілеріне фразеологизмдерді орынды пайдалануға, мәдениетаралық коммуникация барысындағы түсініспеушілікті жоюға көмектеседі, тіл үйрену барысында көптеген кедергілердің алдын алуға септігін тигізеді. Мақала материалдары лингвистика мен тілдерді зерттейтін оқытушылар мен студенттер үшін практикалық құндылығы бар. Бұл мақалада жалпы саны 100 эмотивті фразеологизмдер іріктелді, оның ішінде қазақ тілінде -60, қытай тілінде-40.